W związku z docierającymi do nas sygnałami o niewłaściwej interpretacji obowiązujących przepisów, uprzejmie wyjaśniamy, że czynności biegłego lub tłumacza w zakresie ustnego tłumaczenia uroczystości zawarcia związku małżeńskiego w USC reguluje Art. 32 ustawy Prawo o Aktach Stanu Cywilnego.

Przepis ten stanowi, że czynności tej może podjąć się także biegły lub tłumacz niebędący biegłym sądowym lub tłumaczem przysięgłym. Tłumacz może wykazać swoje kwalifikacje do wykonania tej czynności np. legitymując się legitymacją członkowską STP i podpisując pouczenie o odpowiedzialności karnej oraz „oświadczenie, że będzie wykonywał powierzone zadania sumiennie i bezstronnie, dochowując tajemnicy prawnie chronionej oraz kierując się w swoim postępowaniu uczciwością i etyką.

Adnotację o złożeniu oświadczenia zamieszcza się w protokole czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego.”

Katarzyna Diehl

Koleżanki i Koledzy,

w dniach 25 – 27 września br. odbędzie się kolejna Konferencja Tłumaczy, której Partnerem jest Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich. W tym roku Konferencja odbędzie się online. Mottem przewodnim tegorocznych obrad jest „Komunikacja: wiedza/biznes/kultura”. W ramach trzydniowego spotkania dyskutowane będą różne aspekty naszego zawodu, jego wyzwania i zagrożenia (szczegółowe informacje i program https://konferencja-tlumaczy.pl/?page_id=358). 
Polecamy uwadze obiecujący program.

Drogie Koleżanki, Drodzy Koledzy – mamy przyjemność zaprosić osoby zainteresowane do uczestnictwa w dwóch godzinnych panelach zorganizowanych przez nasze Stowarzyszenie dla potrzeb tegorocznych Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie. Rozważając tematykę istotną dla środowiska tłumaczy i odbiorców ich pracy, a jednocześnie pamiętając o ewentualnych zainteresowaniach gości na Targach, zaplanowaliśmy dwa spotkania:

„Pigmalion i Galatea – czy tajników tłumaczenia literackiego można się nauczyć?” (moderatorka: Bożena Markiewicz)- 22 października, czwartek, 16:00. Do składu panelistów zostali zaproszeni wykładowcy akademiccy specjalizujący się w budowaniu warsztatu dla adeptów tłumaczeń literackich. Dyskusja będzie dotyczyła zasad i możliwości nauczania przekładu literatury, oraz odwiecznego pytania: „nurture or nature?”

„Mówić, szeptać, pisać – przekład obcojęzycznych światów dla odbiorców w języku ojczystym” (moderatorka: Aleksandra Sobczak-Kovesi, członkini Zarządu STP)- 23 października, piątek, 18:00. W dyskusji będą uczestniczyli wybitni tłumacze tekstów, w tym literatury i materiałów technicznych, oraz słowa żywego (zajmujący się przekładem konsekutywnym i symultanicznym). Będziemy rozmawiać o mechanizmach, dzięki którym jesteśmy w stanie odbiorcom zapewnić możliwość kontaktu ze światem obcojęzycznym. O napotykanych przeszkodach językowych. I o najciekawszych doświadczeniach zawodowych.

Mamy nadzieję na Waszą obecność i fascynujące pytania z sali :) Organizatorzy Targów zapewniają również transmisję wszystkich spotkań w internecie – jeżeli nie będziecie mogli uczestniczyć w panelach na miejscu, zapraszamy do cyberprzestrzeni.

Refleksje i rady koleżanki po fachu
W trudnych warunkach pandemii praca tłumaczy ustnych podlega szczególnym ograniczeniom. Konferencje i spotkania nie odbywają się zazwyczaj w trybie, do którego przez tyle lat zdążyliśmy się przyzwyczaić.
Jak wygląda obecnie praca tłumaczy konferencyjnych? Jakie są moje własne doświadczenia z ostatnich trzech miesięcy? Czego dowiaduję się od koleżanek i kolegów? Oto krótkie podsumowanie.
Pierwsze zlecenia w tzw. realu:
Wiele spotkań tłumaczonych konsekutywnie odbywa się już w warunkach zbliżonych do tych sprzed epidemii, z zachowaniem odpowiedniego reżimu sanitarnego, którego przestrzega większość zleceniodawców.
W wypadku tłumaczenia symultanicznego szczególnie polecam następujące rozwiązania:
Praktykowałam pracę w kabinach pojedynczych – zleceniodawca zastępował jedną kabinę przeznaczoną dla dwóch tłumaczy dwiema kabinami dla dwóch tłumaczy. Każde z nas przebywało w osobnej przestrzeni; kontakt między tłumaczami był ograniczony, ale przy odrobinie pomysłowości (z wykorzystaniem takich rozwiązań, jak Skype, FaceTime itp.) i dzięki przeszklonym ścianom udawało się stworzyć zgrany duet.
Innym korzystnym, znanym mi z praktyki pandemicznej rozwiązaniem była praca w osobnym, odpowiednio dużym pomieszczeniu, zastępującym kabinę, z zainstalowanym sprzętem do „symultany”. Okno było uchylone, czyli dostęp świeżego powietrza mieliśmy zapewniony. Uczestnicy spotkania przebywali w dwóch innych pomieszczeniach w tym samym budynku lub korzystali z połączenia zdalnego. W takich warunkach często pracowałam również przed pandemią.
Wiele spotkań odbywa się w dalszym ciągu w trybie w pełni zdalnym lub hybrydowym (część osób spotyka się na miejscu, część wyłącznie przez internet). Tłumacze pracują z domu albo w tzw. hubach: oznacza to, że tłumacze zapewniają przekład z jednej, wspólnej lokalizacji (np. w firmie lub instytucji organizującej konferencję), natomiast słuchacze są rozproszeni, uczestnicząc w spotkaniu zdalnie i podłączając się z różnych miejsc w kraju i na świecie.
Spotkania są również często organizowane według formatu, zgodnie z którym przedstawiciele strony polskiej przebywają w siedzibie krajowej, a każdy z partnerów zagranicznych – odpowiednio we własnej siedzibie we własnym kraju. Każda ze stron zapewnia własnych tłumaczy. Wysokojakościowe połączenie internetowe umożliwia komunikację praktycznie w czasie rzeczywistym. Tłumaczenie odbywa się symultanicznie lub konsekutywnie. Moje osobiste doświadczenia związane z takim trybem pracy są zdecydowanie korzystne.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Tłumaczy AIIC opracowało zalecenia dla tłumaczy w obszarze tłumaczenia zdalnego (dostępne pod adresem https://aiic.org/document/4839/AIIC%20Recommendations%20for%20Institutions_27.03.2020.pdf) Warto się z nimi zapoznać!
Nie ulega kwestii, że tłumaczenie w warunkach domowych jest dużo bardziej męczące i wymaga dodatkowych nakładów. Nie można od tłumaczy oczekiwać odpowiedzialności za techniczną obsługę spotkania, za ewentualne zakłócenia, ani za utrudnioną komunikację. Warto zadbać o odpowiedni zapis w umowie z klientem!
Cenię sobie przypadki doceniania przez klientów uciążliwości związanych z pracą zdalną z domu, gdy tłumacz otrzymuje z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie.
Niestety docierają do mnie informacje o przypadkach pracy w okresie pandemii w hubach, w których zleceniodawca nie przewidział pojedynczych kabin ani osobnych pomieszczeń dla tłumaczy. Tłumacze pracowali we dwójkę w małych kabinach, bez zachowania zalecanego odstępu, bez odpowiedniej wentylacji, wymiany powietrza itp. Niestety koleżanki i koledzy godzili się na pracę w takich warunkach ze względów ekonomicznych – natomiast uczestnicy spotkań przebywali w bezpiecznych lokalizacjach, spotykając się wyłącznie za pośrednictwem internetu.
Moim zdaniem zleceniodawcy decydujący się na takie rozwiązania sami sobie wystawiają świadectwo całkowitego braku odpowiedzialności, narażając na szwank własną reputację.
Do innych niechlubnych przypadków należy tłumaczenie symultaniczne w pojedynkę. Docierają do mnie wieści o tłumaczach, którzy w okresie pandemii godzą się na tłumaczenie symultaniczne prowadzone przez jedną osobę. Na takie praktyki nie może być przyzwolenia ze strony naszego środowiska, niezależnie od tego, czy funkcjonujemy w świecie dotkniętym epidemią, czy nie.
Mamy nasze STP-owskie „Warunki pracy i wynagradzania tłumaczy konferencyjnych” (http://www.stp.org.pl/warunki-tlumaczenia-konferencyjne/); trzymajmy się właściwych standardów i dobrych praktyk. Warto również zajrzeć na stronę Polskiego Stowarzyszenia Tłumaczy Konferencyjnych, które opracowało własne standardy, powielając część przyjętych przez nas rozwiązań.
Mam nadzieję, że czas pandemii wkrótce minie i wrócimy do pracy w zwykłych warunkach.
Życzę wszystkim dużo zdrowia i ciekawych zleceń!
Monika Ordon-Krzak

Zamieszczamy zapytanie dotyczące podpisu elektronicznego przesłane do Ministerstwa Cyfryzacji oraz odpowiedź Ministerstwa wraz z uzupełnieniem.

W imieniu Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich pragniemy niniejszym przekazać słowa wsparcia i otuchy Koleżance wykonującej nasz zawód, Pani Swiatłanie Cichanouskiej. Jesteśmy pod ogromnym wrażeniem hartu ducha, odwagi i niebywałej postawy obywatelki kraju, za którego wolność i niezależność trzymamy kciuki.

Zachęcamy tłumaczki i tłumaczy literatury do przesyłania zgłoszeń do Nagrody Europejski Poeta Wolności.  Sześć edycji Nagrody oraz Festiwal organizowane przez Miasto Gdańsk i Instytut Kultury Miejskiej od 2010 roku dały szansę na odkrycie twórców, którzy w przeważającej większości nie byli wcześniej tłumaczeni na język polski. Kolekcja tomów pokazuje jak ciekawa i różnorodna – oraz wciąż mało znana w Polsce – jest europejska poezja.

Termin nadsyłania zgłoszeń do Nagrody upływa 30 października 2020 roku. Zgłoszenia przyjmowane są mailowo pod adresem: info@europejskipoetawolnosci.pl oraz pisemnie pod adresem: Instytut Kultury Miejskiej, ul. Długi Targ 39/40, 80-830 Gdańsk. Laureaci zostaną wyłonieni podczas Festiwalu Europejski Poeta Wolności w Gdańsku wiosną 2022 roku.

Więcej informacji na stronie Instytutu Kultury Miejskiej.

Zamieszczamy odpowiedź z Ministerstwa Sprawiedliwości na pismo z dnia 29 kwietnia br., dotyczące reguł korzystania przez tłumaczy przysięgłych z kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

W ubiegłym tygodniu zmarł nasz Kolega Sławek Frenkel, należący do grupy
tłumaczy symultanicznych w Polsce, dowodzonej przez Romana Skirgajłłę,
inicjatora Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich.
Sławek pracował w kabinie rosyjskiej i brylował na konferencjach
ekonomicznych.
Dziwnym trafem dobrze zapamiętałam Sławka głos – może dlatego, że nie
znając rosyjskiego zmuszona byłam w kabinie korzystać z Jego pośrednictwa
językowego.
I spojrzenie – życzliwe, z nieznacznym cieniem sceptycyzmu okraszonego
finezyjną ironią.

W imieniu Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich
Maria Janssen

Kol. Aleksandra Sobczak- Kövesi uczestniczyła z ramienia  zarządu STP w audycji radiowej wyemitowanej 27 czerwca o godzinie 09:00 na antenie Polskiego Radia 24. Audycję prowadził red. Jerzy Jachowicz.

Audycja miała formę panelu dyskusyjnego, w którym wzięły udział trzy tłumaczki: pp. Agata Kozak (tłumaczka literatury i słowa żywego), Grażyna Waluga (tłumaczka literatury) i Aleksandra Sobczak- Kövesi (jako tłumaczka słowa żywego; została również przedstawiona jako członek Zarządu STP). Godzinna rozmowa była podzielona na trzy zasadnicze części, dotyczące odpowiednio:

a) warunków pracy tłumacza, obowiązujących standardów, stanu rynku tłumaczeń – tu tłumaczki omawiały różnice w obowiązujących warunkach. Z rozmowy wynikło, że trudno utrzymać się wyłącznie z tłumaczenia literatury; że z tłumaczeń ustnych utrzymać się można, mimo iż stawki pozostają niezmienione od lat; wszystkie panelistki wspominały o tym, że rynek zrobił się trudny, m.in. ze względu na pojawienie się osób nieprzygotowanych de facto do roli tłumacza;

b) specyfiki pracy tłumaczy odpowiednio tekstów, literatury i słowa żywego – tłumaczki rozmawiały o znaczeniu znajomości języka ojczystego, o wczuwaniu się w osobowość narratora/mówcy w języku obcym oraz o specyfice pracy tłumacza symultanicznego (praca w zespole, higiena pracy, zaufany partner);

c) tłumaczeń, które szczególnie silnie wpłynęły na osobowość tłumaczek/wywarły na nie szczególnie silny wpływ. Koleżanki wspominały o literaturze historycznej, Aleksamdra Sobczak- Kövesi – o możliwości współpracy z p. Richardem Gerem i p. Agnieszką Holland.